İdrar yolu enfeksiyonları, nedenleri ve sonuçları açısından çok dikkat edilmesi, üzerinde dikkatlice durulması gereken bir konudur. İdrar yolu enfeksiyonlarının bir bölümü doğuştan nedenlerle olmaktadır. Bu durumlarda, tedaviden sonra doğuştan gelen neden mutlaka araştırılmalı ve nedene yönelik tedavi de yapılmalıdır. Aksi takdirde enfeksiyon tekrarlayabilir ve böbrekler hasara uğrayabilir.
İdrar yolu enfeksiyonlarının %10-15’inde böbrek dokusu hasarı oluşabildiğinden enfeksiyonun sonuçları açısından da çok iyi izlenmesi, tedavi sonrası iyi bir şekilde kontrollerinin yapılması gerekir. İdrar yolu enfeksiyonları ateş, kusma, kilo almama, karın ağrısı, ısrarcı ve tekrarlayan bez bölgesi pişikleri gibi çok çeşitli bulgularla ortaya çıkabildikleri gibi son derece sinsi ve hiç bulgu vermeden de ilerleyebilirler. Bu nedenle özellikle 2 yaş altında, çocukların henüz dertlerini anlatamadıkları çağda hiç olmazsa yılda 1 kez idrar tahlili yapılmalıdır. Böylece bulgu vermeyen idrar yolu enfeksiyonlarını yakalama şansı olacaktır.
Yenidoğanlarda İdrar Yolu Enfeksiyonu
Yeni doğan döneminde görülen idrar yolu enfeksiyonları son derece riskli olabilir. Enfeksiyon kan yoluyla vücuda yayılıp çok ciddi enfeksiyonlara sebep olabilir. Bu nedenle yeni doğan döneminde ateş, huzursuzluk gibi yakınmalarla getirilen çocuklarda mutlaka idrar tahlili yaptırılmalı, hatta bununla da yetinmeyip idrar kültürü de istenmelidir.
Bir bebekte idrar yolu enfeksiyonu tespit edildiğinde ardından idrar kültürü ve antibiogram yapılarak hangi mikrobun bu enfeksiyona yol açtığı ve hangi antibiyotiklerle daha iyi sonuç alınacağı saptanmalıdır. İdrar yolu enfeksiyonu geçiren her çocukta bir radyolog tarafından idrar yolları ve böbrek ultrasonografisi yapılmalıdır.
Böylece doğuştan gelen bir şekil bozukluğu, yapısal bozukluk olmadığı anlaşılır. Daha sonra da ilaç tedavisine geçilir. İdrar yolu enfeksiyonlarında ilaç tedavisi süresi genellikle uzun tutulur.(10-12 gün)
Eğer enfeksiyon böbrekleri de tutmuşsa tedavi daha ayrıntılı olabilir ve uzun sürebilir. Bu nedenle böbrek hasarını saptayabilmek için sintigrafi yaptırmak gerekebilir.
Kız Çocuklarında İdrar Yolu Enfeksiyonu Daha Sık mı Görülür?
Kız çocuklarının anatomik yapılarından dolayı daha çok idrar yolu enfeksiyonu geçirdikleri doğrudur. Tuvaletlerden, oturdukları yerden ve temizleme yönteminden dolayı daha sık enfeksiyonla karşılaşabilirler. Ancak erkek çocuklarda da azımsanmayacak kadar çok görülür ve böbreklere ulaşmasıyla daha çok karşılaşılır.
Nasıl Önlem Alınır?
Doğuştan olmayan idrar yolu enfeksiyonlarının nedeni genellikle kötü hijyen, idrarını çok tutma, idrar yapılan bölge ile oynama sayılabilir. İdrar yolu enfeksiyonlarının önleme ve tedavi etmede anne babaların dikkat edecekleri ek önlemleri şöyle sıralayabiliriz.
- Bebeklerde sık alt değiştirmek,
- Özellikle kız çocuklarda önden arkaya doğru temizleyip arkadan öne kesinlikle gelmemek,
- Alt temizlerken bebeği yıkamak ya da temizliği atılabilir materyallerle yapmak başta gelen önlemlerdir.
- Daha büyük çocuklarda ise kullanılan oturak veya tuvaletlerin temizliği ve sonrası temizlik eğitimi önemlidir.
- Çocukların idrarlarını uzun süre tutmamaları için zaman zaman onlara ihtiyaçları olup olmadığı sorulmalıdır.
- Bol sıvı almalarının sağlanması gerekir.
